Yenidoğan Ünitesi ve Özellikleri
Yenidoğan dönemi insan yaşamının en hassas evresidir. Bu dönemde ölüm ve hasta
olma oranı yaşamın daha sonraki evrelerine göre daha yüksek oranda görülmektedir.
Yenidoğan bakım ünitesi (YBÜ) özellikleri
YBÜ doğumhaneye yakın ve hastanenin sessiz bir bölümünde olmalıdır. YBÜ ısısı 22-28°C, göreceli nem %30-60 olmalıdır.
Her hasta başında üç hava, üç oksijen, üç vakum olmalı ve en az yirmi
elektrik prizi olmalıdır.
Ünite içi havalandırma saatte en az altı kez yapılmış olmalıdır.
Negatif hava basıncı olan en az bir hava kaynaklı enfeksiyon izolasyon
odası olmalıdır.
Yenidoğan bakım ünitelerinin ışıklandırılması ayarlanabilir olmalıdır.
Ünite içinde ses şiddeti 45-50 db aşmamalıdır.
Yenidoğan Ünitesinde Bulunması Gereken Araç Gereçler
Sağlık Bakanlığı Yenidoğan Bakım Standartları Genelgesi’ne göre yenidoğan
odasında bulunması gereken tıbbi cihaz ve donanımlar şunlardır:
Kuvöz
Fototerapi cihazı
Radyant ısıtıcı
Pulse oksimetre cihazı
Stetoskop
Monitör
Merkezi oksijen veya oksijen tüpü ile en az bir adet oksijen başlığı
Oral airway
Endotrakeal tüpler (2.5, 3, 3.5, 4 mm)
Ambu
Ambu maskeleri (term ve prematüre bebekler için)
Laringoskop (0.1 No.lu düz bıçaklı seti)
Umbilikal kateter (3,5-5 F No.lu)
Aspiratör
Aspiratör kateterleri
İlaçlar (epinefrin, sodyum bikarbonat, %5’lik albumin, volüm genişleticiler
(%5-10 dextroz, %0,09 NaCl vb.))
Bebek tartısı
Muayene masası
Kot yatak
Glukometre cihazı
Otomatik süt sağma makinesi ve süt sağma seti
Nebulizatör
Kan gazı cihazı
Ultrasonografi cihazı
Portabl röntgen cihazı
Her yatak için bir infüzyon pompası
4
En az bir adet mekanik ventilator cihazı ve ventilator cihazı kadar da prizi
besleyen UPS (güç kaynağı)
Otoskop
Tansiyon aleti
EKG
Defibrilatör
1.3. Kuvözler
Kuvözler prematüre ya da sorunlu doğan bebeklerin hayati fonksiyonlarını yardım
almaksızın devam ettirebilecek duruma gelmelerine yardımcı olmak amacıyla tasarlanmış
donanımlardır. Bebeklerin anne karnında alıştıkları sıcaklığı, nem ortamını sağlayan; bebeğin
izlenmesi ve bakımına olanak verecek şekilde dizayn edilmiş ses izolasyonu sağlanmış
şeffaf, steril, elektronik donanıma sahip özel kutucuklardır.
Solunum problemi olan bebeklerin bakımı
Riskli gebeliklerden doğan (şeker hastası, yüksek tansiyonlu, böbrek yetmezliği,
kan uyuşmazlığı veya gebelik zehirlenmesi gibi) bebeklerin bakımı
Doğumda oksijensiz kalan (asfiktik) bebeklerin takip tedavisi
Enfeksiyonlu bebeklerin takip ve tedavisi
İleri yaşta veya çok genç annelerin bebeklerinin takip ve tedavisi
Sarılıklı bebeklerin fototerapisi / takibi ve kan değişimi gibi hastalıklar
kuvözlerde tedavi edilmektedir.
1.3.1. Kuvözün Özellikleri
Standart ve Yenidoğan yoğun bakım ünitelerinde kullanılan kuvözlerin özellikleri
üretici firmaya bağlı olarak değişiklik gösterebilmekle birlikte genel olarak özellikleri
şunlardır;
En az ikisi fren tertibatıyla donatılmış 4 adet hareketli tekerleği bulunur.
Kuvöz içinin sıcaklığı, cilt sıcaklığı, nem oranı ve oksijen yüzdesi ayarlanabilir
ve ölçülebilir.
Cihazın hem önde hem de arka tarafında aşağı doğru 180º açılabilen kapaklar
bulunur.
Cihazın her iki tarafında, kapaklar açıldığında otomatik devreye giren hava
perdesi bulunur.
Kuvöz 2 adet önde 2 adet arkada 1 adet başucu olmak üzere 5 adet yan eliptik
müdahale penceresine sahiptir.
Ön kapak tamamen açıldığında yatak kolaylıkla dışarı doğru çekilebilir. Yatağın
yanlışlıkla yerinden çıkmasını önleyici güvenlik sistemi bulunur.
Cihazın hangi modda çalıştığı, ilgili buton üzerindeki ışıktan veya LCD grafik
ekranından görülebilir.
Bebeğe müdahale amacıyla, bebek yatağı 360° kendi etrafında dönebilen, kabin
kısmı en az 45° geriye doğru açılabilen özelliktedir.
Kuvözde yatak altında röntgen kaseti yerleştirme bölümü olmalıdır.
5
Nemlendirici haznesi hiçbir alet kullanmadan kolaylıkla cihazdan ayrılabilir ve
otoklavda steril edilebilir.
Kuvöz ile birlikte cihaz kullanabilmek amacı ile en az 3 adet entegre elektrik
prizi bulunur.
Cihaz üzerinde alarm verildiğinde uzaktan görülmesini sağlayacak özel lamba
veya ışıklı gösterge vardır.
Portabl kuvözün taşıyıcı kısmında malzeme dolabı veya çekmece vardır.
Kuvözün yatak kısmına entegre tartı sistemi bulunur. Tartı işlemi bebeği
çıkartmadan yapılabilir, ana ekrandan değer görülebilir.
Cihazın yükseklik ayarı elektronik olarak pedal veya düğme yardımı ile
yapılabilir.
Oksijen değerlerinde %5 sapma veya sensör arızası durumunda cihaz alarm
verir.
Kuvözün kabin kısmında çeşitli hortum ve aksesuarların girişine izin verecek
kendiliğinden kapanan delik bulunmalıdır.
Kuvözün içini aydınlatacak arka tarafta monteli, muayene ışığı olmalıdır.
Kuvözün ısı ayarlama noktası 0,1 oC hassasiyetle seçilebilmeli, ısı ayar sınırları
ise 22-38 oC arasında olmalıdır.
Kuvözün Bakımı ve Temizliği
Kuvöz temizliği ve bakımı kullanma kılavuzuna uygun olarak yapılır, kuvöz temizlik
takip formuna kayıt edilir. Temizlik günlük olarak ve ayrıca görünür kirlenme olduğunda
yapılır. İşlem, yukarıdan aşağıya doğru su ve deterjan ile silme ve ayrı bir bezle kurulama
şeklinde olmalıdır. Etkili bir temizlik ve dezenfeksiyon için kuvözün tüm ayrılabilir parçaları
çıkarılmalı ve fırçalanarak temizlenmelidir. Kuvöz fanı temizlenmeli, dezenfekte edilmeli ve
bu işlem cihaza zarar vermeyecek şekilde yapılmalıdır.
Kuvözlerde en yoğun kontamine olan bölge kuvöz kapağı ve kapak kollarıdır. Bundan
dolayı önerilen aralıklarda bu kısımlar yenilenmeli ve her gün günlük olarak hazırlanmış
sabunlu su ile temizlenmelidir.
6
Bebek taburcu olduktan sonra kuvöz dezenfekte edilerek kullanılmalıdır. Uzun süre
yatan bebeklerde haftada bir, bebek başka bir yere alınarak kuvöz dezenfekte edilir.
Kuvözler kullanılmayacak ise nemlendirici bölümün rezervuarına su konulmadan
dezenfeksiyon sonrası 24 saat ısıtılarak tam olarak kuruması sağlanmalıdır. Kuvözlerin
nemlendirici kapları haftada bir ya da bebek değişiminde dezenfekte edilmelidir. 24 saatte
bir distile su veya steril su ile doldurulmalıdır. Kullanılmadığında bu kaplar dezenfekte
edilerek kuru hâlde saklanmalıdır. Kuvözlerin temizliği ve dezenfeksiyonu haftada bir
mutlaka yapılmalıdır. Dezenfektanların solunum yolunu tahriş edici yan etkilerinden
yenidoğanı korumak için dezenfekte edilmesi gereken kuvözler ayrı bir yere alınmalı,
dezenfekte edildikten sonra iyice havalandırılıp kuruması sağlandıktan sonra hasta,
yatırılmalıdır. Kuvöz filtre sistemlerinin bakımı ve değişimi, üretici firma önerilerine göre
yapılmalıdır. Enfekte hastalar için 2 kuvöz ayrılmalıdır. Bu kuvözlere zorunlu olmadıkça
hasta alınmamalıdır. Her hastadan sonra kuvöz dezenfekte edilmelidir.
1.4. Fototerapi Cihazları
Yenidoğan bebeklerin yüksek bilirubin değerlerini düşürmek için yoğun fototerapi ile
tedavi edilmelerini sağlamak amacıyla kullanılan cihazlardır.
Fototerapi Cihazlarının Özellikleri ve Bakımı
Cihaz yenidoğanlara fototerapi tedavisi uygulamaya imkân verecek şekilde
tasarlanmış olmalıdır.
Cihaz tek parça ve mobil olmalıdır. Taşıma ayağından kolaylıkla
çıkartılabilmelidir.
Cihaz taşıma ayağı ile birlikte bebek kotlarında ve açık yataklarda da
kullanılabilmelidir.
Cihaz en az 10 adet mavi-sarı ışık veren led lamba içermelidir.
Cihazın etkinlik alanı an az 50x25 cm olmalıdır.
İhtiyaca göre ışık şiddeti yoğunluğu ayarlanabilmelidir.
Işığın bebek üzerinde merkezlenmesini sağlamak amacıyla kırmızı odaklama
ışığı olmalıdır veya bebeğin tüm vücudunu kaplayacak şekilde dizayn edilmiş
olmalıdır.
Cihazda infrared ve ultraviyole ışık yayılımı olmamalıdır.
Cihazın açma kapama anahtarı kolay ulaşım açısından cihazın ön veya arka
tarafında yer almalıdır.
Cihaz üzerinde kullanılan led lambaların ömrü yüksek ışık şiddetinde bile en az
20.000 saat olmalıdır.
Cihazın aşırı ısınmasını önlemek için cihazda havalandırma kanalları veya fan
sistemi olmalıdır.
Lambaların toplam kullanım süresi cihazda bulunan LCD ekran veya sayaç
üzerinden izlenebilmelidir.
Radyant Isıtıcılar yenidoğanın dış ortama uyumunu kolaylaştırmak amacıyla
geliştirilmiş ısı yayan cihazlardır.
. Radyant Isıtıcıların Özellikleri
Bebek yatağı çevresinde 4 adet hareketli ve gereğinde açılabilen paneller
bulunur.
Sadece elektrik ile çalışır, bataryası yoktur. Fişi sürekli prizde takılı olmalıdır.
Cerrahi müdahaleler için kendi ekseninde dönebilen bebek yatağı bulunur.
Bebeği yerinden oynatmadan kilo takibi yapmayı sağlar.
Canlandırma ünitesi, doğumhane ve yoğun bakım servislerinde solunum
sıkıntısı olan bebeklere müdahale imkânı sağlar.
Ön ısıtma özelliği bebekler için termal stresin önlenmesine yardımcı olur.
Ayak pedalları ile yükseklik ayarlanabilir.
Pulse Oksimetre
Pulse oksimetre (SPO2) nabız ve arteriyel hemoglobin oksijen saturasyonunu sürekli
ve kolayca ölçebilen noninvaziv bir kayıt alma cihazıdır.
Pulse Oksimetrenin Özellikleri
Sağlıklı bir insanda SpO2 satürasyonu %94-100 arasında değişir. İki dalga boyundaki
probdan bir ışık kaynağı çıkar. Işık, hemoglobin tarafından doymuş ya da doymamış
olmasına bağlı olarak farklı miktarlarda kısmen soğurulur. İşlemci iki dalga boyundaki
soğurmayı hesaplarken oksijenlenmiş hemoglobinin oranını da hesaplayabilir. Oksimetre
nabız akışına bağımlıdır ve akış özelliğinin grafiğini gösterir. Akışın yavaş olduğu yerde
oksimetre çalışamayabilir. Oksimetrenin içindeki bilgisayar sadece atardamar akışını
göstermek için nabız akışını diğer daha statik sinyallerden ayırt etme yeteneğine sahiptir. Bol
oksijenli kan genellikle parlak kırmızı renktedir ve oksimetreden gönderilen ışığın çoğunu
soğurur. Az oksijenli kan daha koyu kızmızı-mor renktedir ve ışık dalgasını soğurmaz.
Oksimetrenin bir diğer özelliği ise kirli kan seviyeleri ve atardamar kan seviyeleri
arasında ayrım yapabilme yeteneğidir. Bu muhteşem teknolojinin mekaniği onun titreyen
kirli kanın ve atardamarla taşınan kanın sabit akışı arasındaki ayrımı yapmasını sağlar.
Ayarlanabilir nabız sesi ve ayarlanabilir alarm sesi özelliği vardır. Şarj edilebilir pille
kullanılır. Küçük ve hafiftir. 2 adet kalem pil ile 24 saat boyunca çalışabilir. 4 saniye
boyunca işlem görmezse kendisini otomatik olarak kapatır. Çok basit kullanıma sahiptir.
Parmağa doğru yerleştirildikten sonra bir butona basılır ve sonuçları bir kaç saniye içinde
verir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder